Theo nghiên cứu của các cơ sở y tế chuyên khoa nhi, trẻ dưới 12 tháng ( trẻ sơ sinh) thường có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, còn non nớt, dạ dày ở vị trí nằm ngang và chưa có độ cong như người trưởng thành. Do đó, tình trạng nôn trớ ở trẻ rất dễ xảy ra nếu không biết cách chăm sóc đúng cách. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh, cách khắc phục và hướng dẫn cách chăm sóc trẻ bị trớ nhiều lần trong ngày.
Nôn trớ là gì?
Trớ ở trẻ sơ sinh là tình trạng các chất trào ngược từ dạ dày qua hầu họng lên miệng, hoặc có thể qua miệng ra ngoài số lượng ít, do sự co bóp của dạ dầy.
Nguyên nhân: có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh, tuy nhiên, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến và thường gặp:
1. Ăn uống quá no và chăm sóc không đúng cách sau ăn
2. Nôn bệnh lý gồm bệnh nội khoa và bệnh ngoại khoa
2.1 Bệnh nội khoa gồm: các bệnh về tiêu hóa, hô hấp, nhiễm trùng thần kinh, Tăng áp lực nội sọ, Hội chứng sinh dục thượng thận hay Do rối loạn thần kinh thực vật.
2.2. Bệnh ngoại khoa gồm: do dị tật đường tiêu hóa, do tắc ruột, xoắn ruột
Tình trạng nôn trớ nhiều lần trong ngày có gây nguy hiểm?
Được xem là bình thường nếu:
– Trẻ vẫn khỏe mạnh, ăn uống, vui chơi bình thường. Không kèm các biểu hiện của bệnh lý như nôn ra máu hoặc buồn nôn.
Được xem là bất thường nếu kèm các biểu hiện:
– Sốt trên 38 độ C.
– Nôn nhiều lần trong ngày và liên tục trong 24h đồng hồ, kèm theo khó thở, tim đập nhanh. Trong dịch nôn có kèm theo màu xanh vàng hoặc lẫn vệt máu.
– Bụng chướng.
– Nặng hơn là có dấu hiệu mất nước như: môi khô, đi tiểu ít và ở trạng thái lơ mơ
Với những biểu hiện như trên ba mẹ cần nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện để có phương pháp điều trị kịp thời.
Cách khắc phục khi trẻ bị nôn trớ
Nghiêng đầu trẻ sang một bên để trẻ không bị sặc, làm sạch chất nôn trong miệng, họng và mũi trẻ (miệng trước, mũi sau), bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay thấm hết chất nôn trong mồm và họng trẻ
Vỗ nhẹ hai bên lưng bằng cách khum tay nhằm trấn an trẻ, đồng thời giúp trẻ ho bật nốt chất nôn còn lại trong họng ra ngoài
Vệ sinh thân thể bằng nước ấm và thay đồ cho bé
Cho trẻ uống nước ấm hoặc ORS ấm từng thìa nhỏ hoặc bú mẹ hoặc bú bình từ từ
Dỗ cho trẻ ngủ
Tiếp tục theo dõi tình trạng trẻ.
Trong trường hợp trẻ bị sặc chất nôn trớ – Dị vật đường thở thì phải dùng phương pháp Heimlich vỗ lưng hoặc Heimlich vỗ ngực
Nôn trớ ở trẻ sơ sinh được xem là biểu hiện sinh lý bình thường khi trẻ vẫn khỏe mạnh, ăn uống và tăng cân đều. Vì vậy, cần phải Đánh giá trẻ nôn trớ xem mức độ nặng nhẹ thế nào, từ đó có biện pháp phù hợp. Đánh giá dựa vào:
Cân nặng và chiều cao của trẻ có tương ứng với độ tuổi không
Triệu chứng nôn: nôn thốc tháo, nôn vọt, nôn khan hay nôn ra sữa (sữa mới trắng hay sữa vón), mầu sắc chất nôn (vàng, xanh hay gợn nâu? )
Hoàn cảnh khi nôn: Nôn vào thời điểm nào trong ngày, có liên quan đến bữa ăn không.
Quan sát mầu sắc da, niêm mạc, nhịp thở, nhiệt độ, dấu hiệu mất nước và tinh thần của trẻ khi nôn và ngoài lúc nôn
Các biểu hiện nhiễm trùng của hệ hô hấp: chẩy mũi, ngạt mũi, ho, đờm?
Các biểu hiện của đường tiêu hóa: chậm nhu động ruột, táo bón, tiêu chẩy, đầy hơi?
Các biểu hiện thần kinh: trẻ quấy khóc, thóp phồng, hốt hoảng, co giật.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ nôn trớ
Chăm sóc trẻ nôn trớ do sai lầm về ăn uống và chăm sóc
Hướng dẫn bà mẹ tư thế bú đúng, cách ngậm bắt vú đúng
Bú từ từ, đủ cữ, không ép trẻ ăn quá no
Không bế xốc, chơi đùa với trẻ khi trẻ vừa ăn no.
Massage quanh rốn nhẹ nhàng làm giảm co bóp dạ dầy, giảm chướng bụng và hạn chế nôn trớ.
Không cho bé uống thuốc chống nôn nếu không có sự chỉ định của bác sĩ
Nếu trẻ nôn trớ bệnh lý: cần phải đưa đến cơ sở y tế để có biện pháp phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Những chia sẻ trên Sinh trắc vân tay rất mong hữu ích với các cha mẹ, nếu thấy hay thì chia sẻ thông tin giúp chúng tôi để có thêm động lực ra thêm nhiều nội dung bổ ích nha.